Żebyśmy mogły w ogóle mówić o uzależnieniu, to jest klasyfikacja medyczna, to muszą być spełnione pewne warunki, czyli musi być przynajmniej trzy z sześciu objawów, takich objawów klinicznych dotyczących uzależnienia, w badanym okresie. To robi specjalista, lekarz psychiatra, specjalista psychoterapii uzależnień taką diagnozę nozologiczną, ale osoby bliskie też mają często czucie na tą osobę, że widzą, że coś jest niedobrego grane. Jedną z takich rzeczy to jest tak zwany przymus zażywania. Kiedyś mówiło się o tym, że to jest głód, że nie wytrzyma, musi sięgnąć po tę butelkę albo musi sięgnąć po tę kreskę. Po prostu nie wytrzymałby, jakby nie wziął tego, nie kupiłby sobie tego piwa. Czyli to jest taki przymus zażywania, coś, co pojawia się, takie natrętne myśli dotyczące. Kiedyś mówiło się o tym głody, ale one też przychodzą w bardzo różnych podstępnych zachowaniach. To by było za proste. Gdyby to można było tylko nazwać głód, bo z czym my kojarzymy głód? Ze ssaniem w żołądku, właśnie ja teraz czuję, że jestem trochę głodna. Ze ssaniem w żołądku to kojarzymy, czyli jestem głodna. A w przypadku substancji psychoaktywnych, głód za substancją przejawia się w bardzo różnych innych schematach, czyli np. u jednego to będzie rozdrażnienie, nerwowość, coś za nim chodzi, ma sny narkotyczne albo sny alkoholowe. Jakieś rozkminki w głowie na ten temat. U drugiego to będzie apatia, obniżony nastrój. To będzie zmiana w relacjach z otoczeniem, kłótliwość, irytacja, frustracja. Szereg niespecyficznych objawów, bóle mięśniowe, bóle głowy. Wtedy mamy lekarstwo, nie? Substancja będzie najlepszym lekarstwem, na pewno pomoże. To już mechanizm uzależnieniowy. To jest jeden z objawów, czyli ten przymus. Drugi objaw, to jest objaw, który dotyczy upośledzonej kontroli. Czyli właśnie to jest to, że zakłada ktoś sobie, że pójdzie na imprezę i wypije tylko trzy kieliszki albo dwa piwa, a wraca do domu nad ranem. I zdarza się to nie raz, ale za każdym razem. Albo zakłada sobie okresy abstynencji, ale nie dotrzymuje ich za specjalnie. Albo na przykład ma 10 lat niepicia i nagle spotyka znajomego na ulicy. Teraz opowiadam zupełny przypadek, mężczyzna, 30 lat abstynencji. Człowiek, który już właściwie mocno na emeryturze jest i jakby szykuje się już nie do wielkiego życia, tylko do odpoczynku takiego. Spotkał znajomych z okresu liceum, a że studiowali za granicą, bo to akurat pacjent z zagranicy, no to poszli do baru. Sytuacja nie sprzyjała, zwolnienia w pracy i to było akurat przejście na emeryturę, degradacja na stanowisku. Pomyślał sobie, wypiję jedno piwo, uzależniony od alkoholu. No i wypił jedno i skończył. Na drugi dzień wspaniale, nie ma kaca, nie ma żadnego zespołu abstynencyjnego. Cudownie, jestem zdrowy. No to dwa piwa, powtórka z historii, czuję się znakomicie, nie mam tego co kiedyś. Ale uzależnienie ma to do siebie, że jak dostaje pożywkę, to przychodzi inne myślenie, tunelowe myślenie. Automatycznie budzą się wszystkie mechanizmy uzależnienia, czyli sposób myślenia, schematy, w których funkcjonujemy, ale też psychologiczne mechanizmy obronne, które są u każdego z nas, ale u osoby uzależnionej się pojawiają po to, żeby podtrzymywać branie substancji albo picie. Na przykład: to był tylko jeden, przecież młodość jest po to, żeby się bawić. No kiedy będę pił jak nie teraz, jak będę chciał to skończę. Przecież to piwo ma tylko 0,5 procent. Albo: ja, piję? No tak, no upiłem się, ale ja to do domu wróciłem o własnych nogach, prawda. A Krzysiek? Musieli go prowadzić. Czyli pojawia się zaprzeczanie, wyparcie, minimalizowanie, racjonalizowanie. To ostatni raz, przecież są wakacje, a wakacje są po to, żeby się bawić. Więc wjeżdżają wtedy wszystkie mechanizmy, czyli mamy ten przymus zażywania, pojawia się upośledzona kontrola, zespół abstynencyjny, objawy zespołu abstynencyjnego, które są charakterystyczne dla każdej substancji, mogą być różne. I nie jest to przysłowiowy kac. Czyli to jest obniżenie poziomu substancji i specyficzne objawy następują. Na przykład w przypadku opiatów, heroiny bardzo podobne, grypopodobne, szalenie nieprzyjemne objawy, które bardzo ciężko się znosi. Stąd detoksykacja często gdzieś jest bardzo potrzebna i wsparcie farmakologiczne takich pacjentów. Ale wiemy, że to będzie też inaczej po marihuanie, po alkoholu, prawda. Czyli wystarczą trzy kryteria z sześciu, ja na razie wymieniłam trzy. Potem czwarta jeszcze jest tolerancja, czyli zmiana gradacji. Organizm się przyzwyczaja i potrzebuje więcej. Dopiero jak dochodzi do tego etapu, kiedy jest wyniszczenie, to spada. Potem już też wystarcza niewiele, żeby dobrze się bawić, prawda. No i zostają jeszcze dwie, czyli tak naprawdę to, że widzimy, że osoba odchodzi od swoich alternatywnych takich źródeł przyjemności, pasji, zainteresowań, że to, co go kręciło w życiu nie ma już teraz większego znaczenia, że wybiera, że usiądzie sobie samotnie w domu wieczorem i w ten sposób będzie odpoczywać niż na przykład ta gra w tenisa albo to czytanie książki, które było ważne, czy telefon do, nie wiem, koleżanki, przyjaciela. I ostatnie kryterium dotyczy brania, picia, zażywania, grania, bo to też mogą być behawioralne, czyli też może być hazard, seks, pracoholizm, pomimo szkód zdrowotnych. Czyli ja cierpię, ja choruję, ja po psychostymulantach mam rozwalone serce jak 50-latek, bo mam takie skoki ciśnienia i amfetamina, czy inne narkotyki powodują, czy mefedron, ale ja nadal to biorę, nie jestem w stanie się powstrzymać. Ja mam biegunki, ja mam wrzody żołądka, mówią mi, że mam marskość wątroby, że to blisko, a ja nadal piję alkohol, bo nie mogę się zatrzymać. Czyli wystarczą te trzy kryteria z sześciu i możemy mówić, z dużą dozą prawdopodobieństwa, o uzależnieniu. Ale jest jeszcze coś takiego jak szkodliwe używanie. I to jest pewnie odpowiedź na ten mój taki przydługi wywód dotyczący tego, że są też tacy, którzy biorą i widać, że im to szkodzi, ale nie są osobami uzależnionymi, ale oscylują na granicy i za moment mogą być. Tak to mniej więcej wygląda.