Dysleksja

O dysleksji słyszy się od lat – ale co tak naprawdę o niej wiemy? Które informacje są potwierdzonym naukowo faktem, a które stanowią tylko powielane wciąż mity? Jak rozpoznać dysleksję? Jakie kroki przedsięwziąć w celu otrzymania diagnozy? I wreszcie jak można pomóc dyslektykowi?

W ramach Europejskiego Tygodnia Świadomości Dysleksji zorganizowaliśmy pierwszy Ogólnopolski Test Dysleksji!

Jest to wydarzenie bezpłatne, adresowane do uczniów szkół podstawowych i średnich, od 4 klasy szkoły podstawowej wzwyż. Do rozwiązania testu wystarczy smartfon z dostępem do internetu.

Ideą Ogólnopolskiego Testu Dysleksji jest wykrycie symptomów dysleksji na możliwie wczesnym etapie. Wysoki wynik należy potraktować jako sygnał, że warto udać się do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Tylko tam uczeń może zostać przebadany pod okiem specjalistów, którzy postawią diagnozę i (w przypadku stwierdzenia dysleksji) wystawią odpowiednie zaświadczenia. Taki dokument uprawnia m.in. do pisania Egzaminu Ósmoklasisty i matur na specjalnych warunkach, dostosowanych do wymagań ucznia z dysleksją.


> Co to jest dysleksja?

O dysleksji słyszy się od lat – ale co tak naprawdę o niej wiemy? Które informacje są potwierdzonym naukowo faktem, a które stanowią tylko powielane wciąż mity? Jak rozpoznać dysleksję? Jakie kroki przedsięwziąć w celu otrzymania diagnozy? I wreszcie jak można pomóc dyslektykowi?


Polecamy podobne artykuły


Ogólnopolski Test Dysleksji!

Jest to wydarzenie bezpłatne, adresowane do uczniów szkół podstawowych i średnich, od 4 klasy szkoły podstawowej wzwyż. Do rozwiązania testu wystarczy smartfon z dostępem do internetu.

Pobierz Raport Dysleksji

Wypełnij formularz, aby otrzymać pełen Raport “Dysleksja w Polsce w 2023 r.”, do pobrania w formie PDF, na podany adres e-mail.

Raport został przygotowany przez zespół pedagogów specjalnych, specjalistów z zakresu dysleksji, dysgrafii oraz dysortografii – twórców Ogólnopolskiego Testu Dysleksji.

Wypełnij i potwierdź

Spróbuj ponownie.
Udało się! Zaraz na Twojej skrzynce pojawi się raport o dysleksji!

Formularz

Wypełniając formularz potwierdzasz akceptację Polityki Prywatności.

Dlaczego warto wziąć udział w teście?

Zdecydowana większość uczniów w Polsce nie była nigdy diagnozowana pod kątem dysleksji. Wielu nie jest świadomych, że mogą ją posiadać, albo dowiadują się o tym zbyt późno. Tymczasem im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym wcześniej uczeń może zacząć korzystać z dostosowanych do jego wymagań warunków nauki i egzaminowania. Ogólnopolski Test Dysleksji stwarza okazję do tego, aby uczeń mógł się przekonać, na ile jest prawdopodobne, że posiada dysleksję. Test nie zastąpi wizyty w poradni psychologiczno-pedagogicznej, ale jego wynik będzie stanowił wskazówkę, czy warto się do takiej poradni wybrać. Więcej na temat dysleksji można przeczytać w artykule “Co to jest dysleksja?”.

Ogólnopolski Test Dysleksji spełni także funkcję testu przesiewowego na niespotykaną do tej pory w Polsce skalę! Dostarczy danych, które wykorzystamy do sporządzenia raportu “Dysleksja w Polsce w 2023 r.”. Raport zostanie następnie bezpłatnie udostępniony szkołom, kuratoriom, Ministerstwu Edukacji i Nauki, mediom oraz wszystkim zainteresowanym.

Patronat nad Ogólnopolskim Testem Dysleksji objęli

Organizatorem wydarzenia jest

Jak rozwiązać Ogólnopolski Test Dysleksji?

Ogólnopolski Test Dysleksji można rozwiązać bezpłatnie w aplikacji ZDAY.
Aby do niego przystąpić, wystarczy pobrać bezpłatną aplikację ZDAY, dostępną w wersji na Androida i na iOS. Po zainstalowaniu aplikacji wystarczy się zarejestrować, potwierdzić adres e-mail, a następnie kliknąć w Test Dysleksji i rozpocząć rozwiązywanie.

KROK 1.

Wejdź na Google Play lub App Store i pobierz ZDAY.

KROK 2.

Zarejestruj się w aplikacji ZDAY. i potwierdź e-mail

KROK 3.

Wybierz Test Dysleksji i rozpocznij rozwiązywanie

Test składa się z 42 pytań zamkniętych, dostosowanych do wieku rozwiązującego. Wszystko po to, aby uzyskane wyniki były maksymalnie miarodajne. Są wśród nich pytania ogólne, humanistyczne oraz matematyczne. Na wynik końcowy będą miały wpływ zarówno udzielone odpowiedzi, jak i czas rozwiązywania testu. Zalecamy, żeby odpowiadać szczerze, bez koloryzowania rzeczywistości.
Ogólnopolski Test Dysleksji tworzony był z myślą o uczniach klas 4-8 szkoły podstawowej oraz o uczniach szkół średnich. Uczniowie od 7 klasy szkoły podstawowej wzwyż mogą samodzielnie rozwiązać test dostępny w aplikacji ZDAY. Natomiast za uczniów klas 4-6 test powinni rozwiązać rodzice. Ma to związek z tym, że u dzieci w tym wieku to właśnie rodzicom łatwiej jest dostrzec pewne symptomy, o które pytamy w teście.

Jak interpretować wyniki?

Natychmiast po rozwiązaniu testu użytkownik aplikacji zobaczy swój rezultat. Będzie to wyrażone w procentach prawdopodobieństwo posiadania dysleksji. Wysoki wynik oznacza wysokie prawdopodobieństwo, a niski – niewielkie prawdopodobieństwo. 
UWAGA! Wynik testu nie stanowi diagnozy i nie może zastąpić wizyty w poradni.
Projektując test dołożyliśmy wszelkich starań, aby wyniki jak najlepiej odzwierciedlały stan faktyczny. Jednocześnie nie można wykluczyć sytuacji, gdy wysoki wynik testu nie będzie miał przełożenia na stwierdzenie dysleksji po wizycie w poradni – i vice versa.
Dysleksja jest na tyle złożonym zjawiskiem, że wyłącznie badanie pod okiem specjalisty w poradni może potwierdzić lub zaprzeczyć jej występowaniu u danej osoby.


Co to jest dysleksja?

Po czym poznać, czy problemy z nauką to objaw dysleksji? Gdzie szukać pomocy? Kto może postawić diagnozę?  I czy na pierwsze objawy dysleksji trzeba czekać, aż dziecko pójdzie do szkoły?

Nie jest prawdą, że…

Wokół dysleksji narosło tak wiele mitów, że warto zacząć od rozprawienia się z nimi. Pierwsze i podstawowe pytanie brzmi: czy dysleksja przekreśla szanse na zdobycie dobrego wykształcenia? Na spektakularną karierę? Absolutnie nie! Do grona dyslektyków należą znane osoby świata biznesu, sztuki, kina, a nawet nauki. Dysleksja z jednej strony ogranicza lub spowalnia rozwój pewnych funkcji poznawczych, a z drugiej stwarza warunki do ponadprzeciętnego rozwoju innych zdolności. Na pewno znasz takie nazwiska, jak Agatha Christie, Ernest Hemingway, Walt Disney, Marilyn Monroe, Whoopi Goldberg czy Ludwig van Beethoven. Czy domyślasz się, co ich łączy? Zgadza się – wszyscy byli/są dyslektykami! 

Może spotkałeś się też z mitem głoszącym, że z dysleksji można się wyleczyć. Zdecydowanie nie jest to możliwe, a to z uwagi na inną budowę mózgu dyslektyka. Jednocześnie trzeba pamiętać, że odpowiednie wsparcie pozwoli zapewnić dyslektykowi prawidłowy, a nawet ponadprzeciętny rozwój. Dysleksja nie jest także wymówką dla “leniwych uczniów”. To zaburzenie neurologiczne, a nie żadne ‘widzimisię”. Ten mit jest szczególnie popularny wśród osób, które nie zadały sobie trudu, aby dowiedzieć się, co to jest dysleksja. Oczywiście mówimy tutaj o potwierdzonej dysleksji przez specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej. 

Mitem, krzywdzącym dla rodziców, jest także opinia, że dysleksja jest efektem zaniedbania dydaktycznego. Owszem, dyslektyk wymaga dużego wsparcia ze strony opiekunów. Ale wcale nie jest tak, że poświęcanie dziecku większej uwagi w pierwszych latach życia, przy rozwijaniu umiejętności czytania czy pisania, uchroniłoby je w późniejszym wieku przed dysleksją. Z całą pewnością nie jest też prawdą, że u każdego dysleksja objawia się tak samo. Wręcz przeciwnie. Każdy przypadek jest inny, dlatego tak ważna jest wizyta u specjalisty, który postawi fachową diagnozę.

Czym zatem jest dysleksja?

Gdybyśmy chcieli sięgnąć do definicji, to okazuje się, że sam wyraz “dysleksja” wywodzi się z języka greckiego i składa się z cząstki “dys” (nie) oraz “lexis” (wyraz, czytanie). A więc tę nazwę należy rozumieć jako trudności związane z nauką czytania i pisania.

Chcąc wyjaśnić, co to jest dysleksja, należy dodać, że przyjmuje ona różne formy. I w zależności od tego, które zaburzenie zostaje uznane za dominujące, z punktu widzenia klinicznego wyróżnia się trzy typy dysleksji:
1. Dysleksja typu wzrokowego – gdzie mamy do czynienia przede wszystkim z zaburzeniem pamięci wzrokowej i percepcji wzrokowej;
2. Dysleksja typu słuchowego – dotycząca analogicznie pamięci słuchowej i percepcji słuchowej, powiązanych często z występowaniem zaburzeń językowych;
3. Dysleksja typu integracyjnego – diagnozowana wtedy, gdy percepcja indywidualnych bodźców przebiega prawidłowo, natomiast zaburzony jest proces integrowania bodźców, które napływają do różnych zmysłów. 

To oczywiście tylko jeden z podziałów, które można spotkać w fachowej literaturze. Więcej na ten temat piszemy w artykułach o dysleksji rozwojowej oraz o objawach dysleksji.

Skąd bierze się dysleksja?

Według naukowców występowanie dysleksji wywołane jest zmianami o podłożu genetycznym. I niestety jest to schorzenie dziedziczne. W przypadku problemów z ortografią prawdopodobieństwo dziedziczenia sięga 70-80%, natomiast trudności z czytaniem dotykają kolejnego pokolenia nieco rzadziej, w około 60% przypadków.
 
A czy płeć dziecka ma wpływ na prawdopodobieństwo wystąpienia dysleksji? Okazuje się, że tak. Szacuje się, że dysleksja aż cztery razy częściej dotyka chłopców niż dziewczynek. W ogólnym ujęciu boryka się z nią około 10% populacji, a wśród polskich uczniów odsetek ten oscyluje w granicach 10-15%. Oznacza to, że w każdej klasie można spotkać od 2 do 4 uczniów z dysleksją. Wyraźnie obrazuje to skalę występowania tego zaburzenia. I dobrze byłoby, żeby wszyscy uczniowie mieli świadomość, co to jest dysleksja, z jakimi wyzwaniami mierzą się ich koledzy, oraz że nie ma to nic wspólnego z ich poziomem inteligencji.

Dysleksja jako zaleta?

Choć powszechnie zwykliśmy koncentrować się na trudnościach, czy nawet na ograniczeniach, jakie napotykają w toku edukacji osoby z dysleksją, to jednak jest też druga strona medalu. Jak pokazują badania, niektóre zdolności u dyslektyków wykształcają się lepiej niż u pozostałych ludzi. Należą do nich:

  • ciekawość świata,
  • bogata wyobraźnia,
  • intuicja,
  • wrażliwość na otoczenie,
  • zdolność do korzystania z wielu zmysłów w procesie myślenia.

Do ich rozwinięcia konieczne jest jednak odpowiednie wsparcie ze strony rodziców i nauczycieli, tak aby problemy w szkole nie przysłoniły szans w innych obszarach. Dlatego tak ważne jest zrozumienie, co to jest dysleksja i jakie niesie ze sobą możliwości oraz ograniczenia. Dyslektycy często mają na przykład trudności z zanotowaniem i zrozumieniem wszystkiego podczas lekcji w szkole. Pomocne mogą okazać się wtedy nagrania dostępne w aplikacji ZDAY, omawiające każdy temat zgodnie z podręcznikiem. Pozwolą uczniowi nie tylko uzupełnić notatki, ale też lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

Kiedy udać się do poradni?

Pomimo iż pierwsze objawy mogące świadczyć o dysleksji da się dostrzec już na wczesnym etapie rozwoju dziecka, to jednak diagnozę można postawić dopiero po 10 roku życia. Nie oznacza to jednak, że trzeba czekać z podjęciem działań do dziesiątych urodzin – wręcz przeciwnie! Warto żeby dziecko już wcześniej przeszło badania psychologiczne, a także uczestniczyło w terapii korekcyjno-kompensacyjnej. Pierwsze symptomy dysleksji mogą zostać wychwycone przez nauczycieli już w przedszkolu.

Jak pomóc dyslektykowi?

Prawdą jest, że dyslektykowi trudniej jest przyswajać wiedzę, a czytanie i/lub pisanie sprawia mu kłopot. Trzeba jednak podchodzić do tego jak do wyzwania, a nie bariery niemożliwej do przekroczenia. Istnieje bowiem wiele sposobów na to, aby dziecku z dysleksją ułatwić naukę. Kluczowe jest zidentyfikowanie i zrozumienie indywidualnych możliwości, potrzeb i ograniczeń. Dobrze jest angażować w procesie nauki różne zmysły, wykorzystywać ruch, dźwięk, siłę skojarzeń.

Warto też sięgać po nowoczesne rozwiązania wspierające edukację. Szczególnie polecamy aplikację ZDAY, a to dlatego, że zawiera omówienie szkolnego materiału w postaci lekcji wideo. Są one zdecydowanie łatwiejsze do przyswojenia niż suchy tekst. Co więcej – za pośrednictwem aplikacji ZDAY można sprawdzić swoją wiedzę, rozwiązując interaktywne testy i quizy, a nawet ćwiczyć ortografię za pomocą dyktand online.

Oprócz odpowiednich metod nauki kluczowe jest także właściwe podejście. Warto przypominać dziecku, z czego wynikają jego trudności i że nie jest to jego wina ani nie ma to nic wspólnego z jego inteligencją. Nie można obiecywać dziecku, że szybko zobaczy efekty. Lepiej od razu uprzedzić, że czego go długa, systematyczna praca, żeby się nie zniechęciło. I pamiętajmy – na pomoc dyslektykowi nigdy nie jest za późno!


Jestem dyslektykiem – jak mam się uczyć?

Czyli o przygotowaniach dyslektyka do matury z matematyki

Jestem jak inni nastolatkowie, właściwie niczym się  nie różnię – tylko ta dysleksja…. 

Moja Pani od matematyki mówi „Dysleksja to dar – pamiętaj! Tylko musisz umieć wykorzystać zasoby”. Chciałbym w to uwierzyć…
Chciałbym mieć dostęp do poradników, w których autor zwraca się bezpośrednio do mnie. Aby ktoś napisał go specjalnie dla mnie. Korzystając z instrukcji będę zbliżać się do zdania matury z matematyki, bo szczególnie ten przedmiot sprawia mi trudności. Czytając publikacje chcę poznawać podstawowe informacje o sposobach uczenia się matematyki, formach pracy, które pomogą mi pokonać trudności. Chcę zobaczyć, że matematyka przyda mi się w praktyce.

Ważne, żebym uświadomił sobie, że materiał omawiany w liceum to nie jest tajemna wiedza. Spróbuję sam określić swoje mocne i słabe strony: 

  • czy mam silną wolę?  
  • czy decyduję się poświęcić czas? 
  • czy chcę pracować nad swoimi trudnościami? 
  • czy wiem, że będzie to trwało kilka miesięcy – a może dłużej? 
  • czy umiem zapisać swoje myśli? 
  • czy umiem i lubię rysować, by wykorzystać to do tworzenia notatek? 
  • a może lubię śpiewać? To może ułatwi mi zapamiętywanie

Zadaję sobie często te pytania. Wydaje mi się, że jestem  gotowy do walki. Mam nadzieję, że nic mnie nie zniechęci.

Wykorzystam swoje pasje do nauki matematyki!

DOBRY NAUCZYCIEL TO SKARB – zobacz, co mówi:

„Nie jest prawdą, że maturę zdają tylko Ci, którzy rodzą się z naturalnym talentem. Większość po prostu godzinami ćwiczy i rozwiązuje dużą liczbę zadań. Przypomnij sobie choć jeden temat, który zrozumiałeś i dobrze wspominasz. Jeśli Ci się udało, to masz dowód na to, że z innymi tematami również dasz radę. Potrzebny jest tylko dobry plan pracy. Problemy w pewnych obszarach Waszych zdolności matematycznych  mogą wywoływać rozwój innych zdolności. Szukanie metod uczenia się, różnych sposobów notowania, zapamiętywania, może być bardzo kreatywne. Nauka matematyki to jak budowanie budowli z klocków.
Ważne są:

  • solidne podstawy;
  • na nich zbudujesz piętra – nie mogą się zawalić, więc fundamenty muszą być mocne; 
  • klocki muszą mieć dobre połączenia; 
  • nie można pogubić elementów.

Zatem w pierwszej kolejności musisz przyswoić wszystkie reguły i zasady sięgając do materiału ze szkoły podstawowej. Dopiero później można próbować zrozumieć bardziej skomplikowane tematy. Owe reguły i zasady pomogą Ci zrozumieć wiele rozwiązań, ale bardzo ważne jest  też, abyś zapisywał krok po kroku to, co myślisz. Każde zadanie trzeba przećwiczyć kilka razy. Podobne ćwiczenia nie sprawią Ci wtedy trudności. Zapisywanie kroków pomaga po jakimś czasie przypomnieć sobie sposób rozwiązania.
Zatem rozwiązuj zadanie w kilku etapach:

  • patrząc na wzorcowy przykład, wstawiaj swoje dane i obliczaj, potem sprawdź wynik; 
  • rozwiązuj, zaglądając, tyle ile potrzeba, do przykładowego rozwiązania; 
  • rozwiązując zadania korzystaj z tablic i kalkulatora.”

Ile czasu muszę się uczyć?

Nasz mózg nie lubi monotonnego uczenia się. Zatem  wielogodzinne przyswajanie tego samego jest bezcelowe.  Pracę rozłożę na wiele miesięcy i uczyć będę się małych partii materiału, które są różnorodne. Znajdę zadania, z którymi poradzę sobie przez trzy tygodnie, potem zrobię następne. Zanim podejdę do następnej części, powtórzę to, co już powinienem umieć. 

Spróbuję ustalić przybliżony czas na „spotkania” z matematyką i tego bezwzględnie będę się trzymał. Ustalę konkretne terminy i będę odnosić się do nich. Wypróbuję, jakie notatki przemawiają do mnie, następnie  przygotuję rzeczy potrzebne do ich tworzenia – kolorowe długopisy, kredki, ołówki, farby, plastelinę, patyczki. 

Będę trzymać wszystko w jednym miejscu, najlepiej  w segregatorze lub teczkach ułożonych w kolejności pracy. Używam prostego kalkulatora (nie w telefonie), dokładnie takiego jak na maturze, oraz tablic wydanych przez CKE. 

To wszystko pomoże mi nie popełniać błędów w obliczeniach oraz nie pomylić wzorów potrzebnych do zadań, a to już duży sukces. Używam notatnika A4, tak by treść i całe rozwiązanie mieściło się na jednej stronie. Bardzo kłopotliwe jest przekładanie kartek i zapamiętywanie danych z treści zadania. Muszę je widzieć. Pod nimi zapisuję wzory i dopiero wykonuję obliczenia. Nie przerywam pracy w trakcie zadania.
Przerwę robię pomiędzy ćwiczeniami lub po zakończeniu danego tematu.

Po 30 minutach nauki wystarczy 5-minutowa przerwa, która przywróci początkowy stan koncentracji. Po 2 godzinach nauki wskazana jest przerwa 15-20 minutowa, po 3 godzinach konieczny jest już 60-90 minutowy wypoczynek.

Bardzo fajnym zajęciem jest robienie zdjęć. Robię zdjęcia brył, które przypominają kształtem bryły matematyczne,  obliczam ich powierzchnię lub objętość. Czasem robię prezentację, fiszki, zapisuję obrazy w tablecie. Patrzę, jak matematyka mnie otacza. 

Jeśli popełniam błędy, staram się zawsze wywnioskować dlaczego tak się stało. W matematyce  kluczowe jest zrozumienie skąd ta pomyłka. Warto przeanalizować to dokładnie i zrozumieć. Zapisuję swoje myśli krok po kroku, nigdy nie idę na skróty.

„Matematyka jest produktem myśli ludzkiej, niezależnej od doświadczenia, jednak wspaniale pasuje do świata realnego i tak świetnie go tłumaczy.” Albert Einstein

Nauczyciel mówi …

Nie poddawaj się! Musisz mieć cierpliwość i nie rezygnować, gdy tylko nadejdzie pierwsza trudność. Aby uzyskać pewne umiejętności, często trzeba poćwiczyć, być może skorzystać z dodatkowego tłumaczenia lub poszukać informacji w dodatkowych materiałach. To wszystko wymaga samodyscypliny.

Szukaj doświadczonych nauczycieli

Szukaj specjalistów, którzy od kilkunastu lat pracują z uczniami-dyslektykami, którzy mają różne trudności w nauce przedmiotów ścisłych. Nauczycieli, terapeutów w zakresie matematyki, fizyki, chemii. Pasjonatów robotyki, programowania. Szukaj tych, którzy nawiązują dobre relacje, diagnozują, co jest przyczyną trudności, wspólnie  wymyślają metody i formy pracy sprzyjające zrozumieniu  poszczególnych partii materiału. Tłumaczą, że musi być współpraca między osobą, która tłumaczy, a osobą, która ma się tego nauczyć. Ważne jest, aby dokładnie stosować się do podanych instrukcji. Pamiętaj, że prowadzący  zajęcia, czy też piszący dla Ciebie zadania, jest przyjaźnie  nastawiony, nie szuka Twoich błędów i porażek, ale  wskazuje Ci Twoje sukcesy. Wszystko dostosowuje do Twoich możliwości. 
Bądź dumny z tego, że podjąłeś decyzję nauczenia się czegoś kreatywnego, logicznego, i że zacząłeś wierzyć w siebie. 
Pisz przejrzyście, prostym językiem. Rób rysunki. Dużą rolę odgrywają kolory, wielkość czcionki, liczba zadań na  stronie. Musisz mieć dobre podstawy. Czasem stosuj pogrubienia czcionki, inne kolory, strzałki, aby zasygnalizować, że musisz na coś zwrócić uwagę. Korzystaj z geogebry i aplikacji multimedialnych.

Magiczna zmiana

Nastąpi w Tobie magiczna zmiana, nabierzesz chęci do  pracy, bo będziesz widział efekty. Zdasz sobie sprawę, że jest ktoś, kto w Ciebie wierzy i chce Ci pomóc zdać maturę. W tej relacji to TY jesteś najważniejszy i Twoje  zaangażowanie. My obiecujemy, że będziemy Cię wspierać  i tłumaczyć.

Dziękuję za uwagę.
W rolę nastolatka i kreatywnego nauczyciela wcieliła się Renata Karsznia – nauczyciel matematyki, specjalista ds. dysleksji


Objawy dysleksji. Jak dostrzec pierwsze sygnały?

Po czym poznać, czy problemy z nauką to objaw dysleksji? Gdzie szukać pomocy? Kto może postawić diagnozę?  I czy na pierwsze objawy dysleksji trzeba czekać, aż dziecko pójdzie do szkoły?

“Zdolny, ale leniwy …”

Pomimo starań, dziecko osiąga gorsze wyniki w nauce. Zaczyna porównywać się z rówieśnikami. Z trudnością przychodzi mu funkcjonowanie w klasie. Traci wiarę w swoje możliwości i często staje się wyobcowane. Wśród dorosłych określane jest jako “leniwe dziecko”. To tylko nieliczne symptomy, które mogą świadczyć w rzeczywistości o trudnościach, w tym o dysleksji. Dlatego tak bardzo ważne jest, by w odpowiednim czasie podjąć dostateczne kroki, które wyeliminują lub potwierdzą opisywane objawy.

Pierwsze oznaki dysleksji

Czy wiesz, że pierwsze objawy dysleksji da się zauważyć już w wieku niemowlęcym? Może o niej świadczyć chociażby to, że dziecko później niż jego rówieśnicy zaczyna raczkować, chodzić, mówić. Ma trudności z utrzymaniem równowagi, z koordynacją ruchową. Później, w wieku przedszkolnym, sygnałami świadczącymi o dysleksji również są nieporadność i mała zręczność. Objawiają się one np. przy zapinaniu guzików lub bieganiu. Szczególnie widoczna staje się niska sprawność ruchowa rąk. Uwidacznia się też opóźnienie w rozwoju mowy.

Tuż przed rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej oraz w pierwszych jej klasach uwagę zwracają specyficzne trudności w pisaniu, takie jak mylenie liter podobnych do siebie pod względem fonetycznym lub wizualnym, zapisywanie ich odwrotnie, problemy z opanowaniem zasad ortografii. Do tego dochodzi nieczytelny charakter pisma. W mowie unaocznia się przekręcanie wyrazów, trudności w sylabizowaniu, popełnianie błędów gramatycznych. Również rysowanie może sprawiać dziecku problemy, zwłaszcza odwzorowywanie kształtów. Objawem dysleksji może być mylenie strony lewej i prawej, słaba koordynacja utrudniająca opanowanie jazdy na rowerze czy na rolkach. Wyzwaniem jest także czytanie oraz zapamiętywanie, na przykład tabliczki mnożenia.

Objawy dysleksji u dzieci w wieku powyżej 10 lat

Na późniejszym etapie edukacji, od klasy IV szkoły podstawowej, uwidaczniają się trudności z zapamiętywaniem dat, nazwisk, wzorów, poleceń. Dyslektycy czytają z reguły wolniej, mniej płynnie, unikają czytania na głos. Zdarza się odczytywanie wyrazów od końca. Podczas pisania niezmiennie wyróżniają się nieczytelnym charakterem pisma oraz popełnianiem wielu błędów ortograficznych. Dyslektyk potrzebuje więcej czasu na napisanie wypracowania, można spodziewać się w treści licznych błędów gramatycznych, niewłaściwej odmiany wyrazów przez przypadki, zmienionego szyku liter w słowach, pomijania albo dodawania dodatkowych liter. Objawy dysleksji pojawiają się również na lekcjach matematyki. Obejmują kłopoty z identyfikacją figur, mylenie symboli matematycznych, trudności z odczytywaniem i zapisywaniem danych w tabeli. Dysleksja jest także źródłem dodatkowych trudności przy nauce języków obcych, zwłaszcza jeśli chodzi o pisanie. Poza tym u ucznia z dysleksją występują problemy z koncentracją, z podzielnością uwagi, a także silny stres w sytuacjach, kiedy trzeba działać szybko, który jeszcze bardziej wzmaga liczbę popełnianych błędów.

Druga strona medalu

Twierdzenia głoszące, że dzieci z dysleksją są z góry skazane na porażkę, są niezwykle krzywdzące. Dysleksja rozwojowa przejawia się bowiem nie tylko w negatywnych aspektach.
Dyslektycy cechują się także:

  • ponadprzeciętnie rozwiniętą kreatywnością;
  • wysoką wrażliwością na otoczenie;
  • wyjątkową intuicją;
  • imponującą wyobraźnią, która pozwala im myśleć obrazami.

Dlatego też, w odpowiednich warunkach, dyslektycy osiągają spektakularne sukcesy. I to w przeróżnych dziedzinach. Od biznesu, po muzykę. Od nauki, po show biznes. I warto stawiać znanych dyslektyków jako wzorzec pokazujący dziecku, że wszystko jest możliwe, że wszystko jest w jego zasięgu. Że jeśli nie straci motywacji, to mu się uda, i żadne objawy dysleksji nie staną mu na przeszkodzie. 

Podsumowując

Jak widzimy, dysleksja objawia się na różne sposoby. Każdy przypadek jest inny. U każdego występuje inny zestaw symptomów, o różnym nasileniu. Dlatego tylko specjalista jest w stanie ocenić domniemane objawy dysleksji i postawić diagnozę. I nie warto zwlekać – im wcześniej dziecko otrzyma odpowiednie wsparcie, tym lepiej dla jego rozwoju i postępów w edukacji. Z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznej można skorzystać w całej Polsce. Ich listę z adresami znajdziesz tutaj.

FAQ

Czym jest DYSLEKSJA?

Dysleksja jest zaburzeniem objawiającym się m.in. trudnościami w nauce czytania i pisania. Boryka się z nią około 10% populacji. Więcej na temat dysleksji dowiesz się w w artykule “Co to jest dysleksja?”

Czy udział w teście jest bezpłatny?

Tak, udział w teście jest bezpłatny. Nie pobieramy żadnych opłat ani za wypełnienie testu, ani za otrzymanie wyniku.

Zrobiłem test. Co dalej?

Po wykonaniu testu zobaczyłeś wynik wyrażony w procentach oraz kilka zdań komentarza. Jeżeli Twój wynik był wyższy niż 36%, to jest to sygnał, że warto skonsultować się ze specjalistą w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Gdzie znajdziesz taką poradnię? Lista wybranych adresów znajduje się na stronie: https://zday.pl/lista-poradni-psychologiczno-pedagogicznych/

Czy wynik testu może być podstawą do wydania orzeczenia o dysleksji?

Nie, wynik testu pozwala jedynie oszacować prawdopodobieństwo posiadania dysleksji. Potwierdzić to oraz postawić diagnozę mogą jedynie specjaliści w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Dlatego wysoki wynik testu należy traktować jako wskazówkę, że warto skonsultować się ze specjalistą.

Czy dysleksja mija z wiekiem?

Nie, dysleksja nie mija z wiekiem, nie da się też z niej “wyleczyć”. Towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Ale można nauczyć się z nią świetnie funkcjonować. Dysleksja nie przeszkadza w osiąganiu sukcesów, czego najlepszym dowodem jest długa lista znanych dyslektyków.

Z jakich pomocy dydaktycznych i narzędzi powinien korzystać dyslektyk?

Nauka dyslektyka powinna być przede wszystkim urozmaicona. W przeciwnym wypadku uczeń szybko się znudzi. Osoby z dysleksją często mają rozwinięte inne umiejętności, które mogą okazać się ich mocnymi stronami w procesie nauki. Można budować skojarzenia, wykorzystywać ruch i inne metody opisane w artykule Jestem dyslektykiem – jak mam się uczyć?” Dobrze sprawdzają się kolorowe karty pracy, a także materiały multimedialne, takie jak nagrania wideo czy interaktywne quizy dostępne w aplikacji ZDAY.